UPGRADE
İnsan Beyninin İçindeki Sanal Kumandan.
Uzun bir zamandır yazmaktan vazgeçmiştim fakat dün izlediğim bir film üzerine aklıma yakın bir arkadaşımın, “İzlediğin filmler hakkında kısa eleştiriler yaparak günümüz dünyası hakkında çıkarımlar yapabilirsin” sözleri geldi aklıma. Evet, filmi izlemiştim ve film 2018 yılı yayına girmesine rağmen geleceğin teknolojileri hakkında muazzam fikirler verebiliyordu. Arkadaşım da bu yazıyı okuduğunda eminim ki geçen yıl aldığı kahve makinesinde demlediği kahveyi yudumlarken, İstanbul manzaralı penceresinden dışarıya bakarak “bizi kim yönetiyor” sorusunun cevabını arıyor olacaktır. Yazı bu sefer onun için olsun.
Film 2018 yılında sahnelere merhaba demiş. O dönemde sinema izleyicilerinin pek dikkatini çekmese de dijital ortam seyircilerinin beğenme oranları ile güzel bir başarı kazanmış durumda. Ben bile dokuz puan verdim (9/10). Öyle ki teknolojiyi yoğun harmanlayan filmleri izlemeyi pek sevmesem de filmin harika bir senaryosunun olduğunu söylemeden geçemeyeceğim.
Filmin başrolünde Logan Marshall var. Oyunculuğu hakkında çok yorum yapmadan filmin içine girip beni etkileyen kısımlarından bahsetmek istiyorum.
Geleceğin dünyasını farklı bir bakış açısıyla önümüze seren filmin kurgusunda temel insani duygulardan yararlanılarak filmin senaryosu yazılmaya başlanmış. Logan, filmde Grey adı ile karşımıza çıkıyor. Grey, Tesla benzeri elektronik bir otomobil ile seyahat halindeyken yaşadığı bir kaza sonucunda bir çete tarafından saldırıya uğrar ve eşini kayıp eder. Kaza sonrasında sağ kalan Grey, kendisine verilen bir tür elektrik şoku ile felç kalır. Buraya kadar intikam duygusunun sinyallerini alabiliyoruz. Fakat felç kalan bir insan nasıl olur da intikam duygusunu fiziksel olarak bir gerçekliğe dönüştürüp amacına ulaşabilecektir..?
Tam burada bir bilgisayar çipi devreye giriyor; Stem. Stem küçük bir bilgisayar çipi. Fakat yetenekleri günümüz teknolojisinden dahi çok ötede.
Kaza sonrasında felç kalan Grey, üstün teknolojiyi içinde barındıran ve yüzlerce bilgisayardan oluşan küçücük bir çip ile hareket yeteneklerini geri kazanmak için kobalt olarak kullanılmak isteniyor. Grey bu fikre karşı çıksa da intikam duygusunun etkisi ile kabul ediyor. Grey’in vücuduna yerleştirilen bilgisayar çipinin amacı, Grey’in beyninden algılamış olduğu sinyalleri kontrol ederek vücudun hareket etmesini sağlamak. Stem, Grey’in omuriliğinin üzerine, vücudumuzun sinyal yollarının en yoğun olduğu yere bir operasyon ile yerleştiriliyor. İşte bundan sonra film gerçekten başlıyor.
Ameliyat sonrasında çipin varlığını kısa sürede fark eden Grey, yürüme özelliğini kazanmasının yanı sıra çipi kontrol edebildiği, hatta vücudunun çip tarafından da kontrol edilebildiğini fark ediyor. Grey ile Stem arasında başlayan yönetsel becerileri geliştirme ihtiyacı aslında bir bebeğin yürümeyi öğrenme ve bunu beceriye dönüştürme isteği ile aynı durum aslında. Grey küçücük bir çip ile yürüme, koşma, yazma gibi temel becerileri kazanırken Stem ise insan vücudunda yeni algoritmalar geliştirerek yapay zekanın sonsuz yazılımsal büyüklüğüne erişmeye çalışıyor.
Grey için bir ara eleman olarak tasarlandığını düşündüğümüz Stem, Grey’in bedeninde hızlı bir şekilde hakim konuma geçiyor. Stem yönetmeye Grey ise kontrolün kendinde olmasına çabalarken kendi aralarında sıklıkla muhalefete düştüklerini izlemeye başlıyoruz. Filmde en derin mesajın burada olduğunu düşünüyorum. “İnsan duygulardan arınarak düşünmezken, yapay zekâ ile donatılmış Stem insanın duygularını da yorumlayarak insana has olan duyguları kendisi için bir öğreti/beceri haline dönüştürebiliyor.”
Stem, hızlı bir öğrenme ile geliştirdiği becerilerine insana has olan duyguları da ekleyince Stem ile Grey arasındaki çatışma bitiyor ve Stem yine insanı duyguları ile yenerek Grey’in bedeninde hakim konuma geçiyor. Stem’in hâkimiyetinden sonra insan ile makine arasındaki çekişmede makinelerin kazandığını görerek film bitiyor.
Filmden çıkardığım notlar:
Film mükemmel kurgulanmış. Sıkılmadan izleyebilir, hatta film sonrasında derin düşüncelere dalabilirsiniz. Hatta telefonunuzdan bile çekinmeye başlayabilirsiniz.
Filmde yapay zekânın ne kadar ileri gidebileceğini öngörebiliyorsunuz. Hatta her gün milyonlarca bayt olarak işlenen verilerin büyük havuzda toplanmasından bile ürküyorsunuz. Film, Büyük verinin (Big Data) hayatımızı kolaylaştırdığını düşündürse de aslında ne kadar büyük bir felaketle karşı karşıya kaldığımızı görmemizi de sağlıyor. Her şeyin kayıt altına alındığı günümüzde düşüncelerimizi dahi önceden tespit edebilen küçücük bilgisayarlar var. Kendi aralarında konuşan, haberleşen, veri transferi yapan makineler… İnsan gizliliğinin ihlal edilebildiği kocaman bir dünyanın inşasına hep beraber tanık oluyoruz. Artık duygularımızı dahi kopyalayan makineler var. Küçücük çipler ile kontrol edilen makineler(!) Yapay zekânın algoritması gereği daima öğrenen cihazlar ve daima büyüyen büyük veri havuzu var. Ve bunu bizim kendi ellerimizle yapıyor olmamız da çok manidar.
Film, bize net olarak şunu gösterdi ki, makineler bu bahsettiğim üç unsur ile (Yapay zeka, büyük veri, bilgisayar) insan ırkının değişimi ve yok oluşu için yine insan tarafından tasarlanan en büyük tehlikelerdir. (Stem’e sevgilerle… :))
İyi Seyirler…
Bir kolaylık için onlarca zorluğu görmezden gelmeniz gerekir. Sonuçta ürettiğiniz bilgi eğer diğer bir insani duygu ile kontrol edilmiyor ve insanca yaşamayı öğretemiyorsa büyük bir tehlikenin içinde kalmışız demektir. İnsanca yaşamaktan kastettiğim, doğanın bir parçası olduğumuzu unutmamak. (Veysel Tepegöz)
Kaynak:
https://www.imdb.com/title/tt6499752/mediaviewer/rm1717321984/?ref_=tt_md_2
https://www.imdb.com/title/tt6499752/mediaviewer/rm1717321984/?ref_=tt_md_2
#bigdata #yapay zeka #insan # World #Healt
